Blog en Inspiratie - Wanmaker Uitvaart

BLOG & INSPIRATIE

INSPIRATIE EN MOOIE VERHALEN RONDOM EEN UITVAART

Met haar blog en inspiratie wilt Mandy als uitvaartverzorgster meer achtergrond en verdiepende informatie geven over onderwerpen rondom overlijden. Dit kan gaan over een bepaald onderwerp rondom een uitvaart, maar het kan ook een ervaring zijn uit het werk als uitvaartonderneemster. Hiermee hoopt zij meer openheid te creëren en het taboe rondom de dood iets te verkleinen.

Ook verschijnt op deze pagina de wekelijkse column die zij schrijft voor de Heemskerkse Courant en de Beverwijker.

Heeft u vragen over een van de onderwerpen of een andere vraag? Neem gerust contact met ons op. Laat u inspireren over een liefdevol en persoonlijk afscheid.

Laat u inspireren over een Afscheid van Nu

Verbaas je niet, verwonder je slechts

Donderdag 6 oktober 2022

Meestal schrijf ik over dingen die mij ontroeren of inspireren. Over mooie en bijzondere momenten tijdens en rondom een uitvaart. Maar ditmaal wil ik iets anders met u delen, iets waarvan ik erg geschrokken ben.

Afgelopen week mocht ik het afscheid van een moeder van twee jonge vrouwen begeleiden. Veel verdriet kwam er bij kijken, maar de meiden waren heel krachtig en hebben met elkaar een prachtig afscheid neergezet. Op de dag van de uitvaart vertrokken we met de rouwwagen richting de uitvaartlocatie. Een automobilist van links ziet ons aan komen rijden en begint te remmen om de duidelijk zichtbare rouwwagen met rouwstoet te laten passeren. Super vriendelijk, volgens de etiquette en door de nabestaanden zeer gewaardeerd. Echter, achter de vriendelijke chauffeur reed een pittige chauffeur die erg hard moest remmen en deed dit gepaard met hard en langdurig toeteren. Ik was stomverbaasd, gebeurde dit nou echt?! Wij zijn duidelijk gemarkeerd met autoraamlintjes, maar toen we passeerden drukte hij nog steeds onafgebroken op zijn claxon. Ik kijk in mijn achteruitkijkspiegel en zie tot overmaat van ramp dat de bestuurder uitstapt en verhaal gaat halen bij de beleefde bestuurder. Ik heb niet kunnen zien hoe dit is afgelopen, maar ik hoop uiteraard met een sisser.

Ik wil de chauffeur die ons voor liet gaan heel hartelijk bedanken voor zijn of haar respect. En aan alle andere mensen zou ik willen vragen, heb alstublieft geduld met elkaar. Mogelijk bent u zelf ooit degene die in zo’n stoet meerijdt, en dan zou u zelf ook willen met deze vriendelijkheid behandeld te worden. Wees lief voor elkaar.

Met de paplepel erin

Donderdag 29 september 2022

Mijn dochter Daisy is deze week 11 jaar geworden. Heel trots ben ik op deze inmiddels grote meid, maar ik weet nog heel goed toen ze klein was, ongeveer 2,5 jaar oud. Ik werkte toen als uitvaartverzorgster bij Van Eerden in Beverwijk.
In de avond was er een condoleance welke ik in de middag aan het voorbereiden was, en ik had Daisy hierbij meegenomen.

Ik heb altijd heel normaal gedaan over de dood. Niet alleen omdat het ‘gewoon’ bij het leven hoort, maar ook omdat het mijn werk is. Zo reden we samen de kist, met hierin ‘de mevrouw die dood was’, naar de aula toe, maakten wij haar haar nog even mooi en schikten we de bloemen om haar heen. Hierna ging zij lekker spelen en ik ging nog wat plantjes planten voor buiten. Toen ik bij het laatste potje aankwam miste ik een plantje. Na even zoeken riep ik Daisy en vroeg ik of zij misschien wist waar het plantje was gebleven. “Kom maar mama!” zei ze, en ze nam me mee naar de aula. Ze wees naar de kist van de mevrouw waar het plantje bovenop de halve deksel stond te prijken. En vol trots zei ze: “Kijk! Voor de mevrouw.” #trotsemoeder ❤️

Niet reanimeren

Donderdag 22 september 2022

Het komt steeds vaker voor dat mensen er voor kiezen om een officiële ‘verklaring van niet reanimeren’ op te laten stellen. De redenen hiervoor zijn divers, maar een zin die ik hierbij regelmatig hoor is: “Als het mijn tijd is, is het mijn tijd. Het is mooi geweest.”

Meneer Meerendal had hier ook voor gekozen, zo’n 3 jaar geleden kort nadat zijn vrouw was overleden. “Van mij hoeft het allemaal niet meer zo”, had hij gezegd. Hij genoot nog wel van zijn kinderen en kleinkinderen, maar als God hem zou komen halen, dan wilde hij wel naar zijn vrouw. Zo geloofde hij.

Afgelopen zomer was hij met zijn dochters op vakantie in een huisje in Nederland toen het mis ging. Zijn hart stopte plotseling met kloppen…

Zijn dierbaren waren bij hem en reageerden zoals ieder ander, en begonnen met helpen en dus met reanimeren. Dat is immers je eerste reactie, zeker wanneer het je vader is. De ambulance werd ook gebeld. Maar na even proberen, zonder resultaat, kwam plotseling het besef: “Pa wilde niet gereanimeerd worden….”

Wat doe je dan?! Want het vraagt al heel veel van iemand om je eigen ouder te moeten reanimeren, maar het vraagt eigenlijk nog meer van je om het níét meer te doen. Maar hoe moeilijk dit ook was, ze stopten.

“Hij ging naar onze moeder toe”, vertelde zijn dochter mij later. En in heel veel liefde hebben ze hem toen laten gaan…

Ik ben er klaar voor dokter

Donderdag 15 september 2022

Enkele weken geleden werd ik gebeld door David: “volgende week om deze tijd ben ik er waarschijnlijk niet meer, dus voor die tijd zou ik graag nog even het e.e.a. met je door willen nemen”. Duidelijke taal, ik hou er van ;-).

De volgende dag spraken we af, samen met zijn dochters en vrouw om hun wensen te bespreken. David zat er gewoon bij aan tafel en voerde een helder en duidelijk gesprek. Het was bijna niet voor te stellen dat deze man zó ziek was van binnen. Maar hij zelf voelde dit wel heel duidelijk, en had voor euthanasie gekozen.

De dag voor de euthanasie kreeg ik een appje van zijn vrouw Els, dat David alvast de kleding aan wilde doen die ze hadden uitgekozen. “Is misschien handig voor Mandy”, had hij gezegd. En Els was bij mij even aan het navragen of dit ook echt zo was.

De volgende dag kwam ik bij ze na zijn overlijden, en ze vertelde mij hoe de dag was verlopen. Hoe zij de hele ochtend tegen hem aan had gelegen in bed terwijl ze voor de laatste keer doornamen wat een fijn en mooi leven ze samen hebben gehad, en wat een fantastische kinderen en kleinkinderen ze hebben. Hoe hij ‘s middags ging douchen, zich had geschoren, zijn kleding had aangetrokken en terug in bed was gaan liggen. Hij was er klaar voor…

Toen om 16.00 uur de bel ging en de arts binnen kwam en deze vraag ook stelde: “David, ben je er klaar voor?”, reageerde hij ook meteen: “ik ben er klaar voor dokter”.

Hij was een kl**tzak, maar wel mijn vader.

Donderdag 8 september 2022

“Niets dan goeds over de doden” is een bekende Nederlandse uitdrukking.

Maar ís dit ook echt zo? Wat als iemand zó naar is geweest, dat het moeilijk is om ook na het overlijden positief over hem te praten. Zelfs wanneer dit je eigen vader is, wat doe je dan?

Chantal heeft dit aan den lijve moeten ondervinden. Contact met haar vader had ze nog wel, want ouder/kind liefde is (meestal) onvoorwaardelijk, maar moeizaam en pijnlijk was dit wel.

Volledig in strijd met zichzelf voerden wij na het overlijden van haar vader dit gesprek. In alle eerlijkheid vertelde ze over wie en hoe hij was, maar ook over de liefde die ze evengoed nog voor haar vader voelde.

Met veel respect en liefde, maar in dezelfde eerlijkheid, heeft zij zijn afscheid dan ook vormgegeven; in de kroeg met een borrel, met de mensen die haar lief waren, maar zonder ongemeende of hypocriete woorden. Halverwege het samenzijn nam ze het woord waarbij ze voor het proosten eindigde met de woorden: “het was misschien een kl**tzak, maar hij was wel mijn vader”. Ongezouten, net als haar vader.

Mogen wij de crematie van uw vrouw filmen?

Donderdag 1 september 2022

Dit is natuurlijk een hele vreemde vraag om aan iemand te stellen. En toch heb ik het gedurfd en gedaan. Maar dat had alles te maken met de mensen aan wie ik het vroeg.

Een paar weken daarvoor was ik benaderd door de redactie van het programma ‘Ewout’ op RTL5, of ik misschien mee wilde werken aan een aflevering over de uitvaartbranche met als doel mensen te informeren en de taboe te doorbreken.

Mensen die mij een beetje volgen, weten dat dit mijn persoonlijke missie is. Volmondig zei ik dan ook ‘ja’ tegen ze.

Maar dan…dan moet je nog nabestaanden vinden die hier ook open voor staan. Aan sommigen heb ik het niet durven vragen, aan anderen wel. Waaronder deze lieve familie die ook ‘ja’ heeft gezegd.

Het is een familie vol leerkrachten, waarbij educatie altijd hoog in het vaandel heeft gestaan. Zij delen de missie met mij dat het ‘doodgewoon’ gaat worden om over de dood te praten. Zij hebben zich hiervoor zeer kwetsbaar opgesteld en ik ben hen hier heel erg dankbaar voor.

Aanstaande dinsdag 13 september is het dan zover en wordt het om 20.30 uur uitgezonden op RTL5 en is een week eerder al te zien op Videoland.

Goedemorgen en tot ziens

Donderdag 25 augustus 2022

Ik zeg in mijn werk zelden goedemorgen of goedemiddag. Dit omdat het meestal niet zo’n goede morgen of middag is voor de mensen tegen wie ik dit zeg. “Hallo, welkom. Fijn dat jullie er zijn”, is dan bijvoorbeeld een mooie vervangende zin en past beter bij de situatie. “Tot ziens”, gebruik ik dus ook zelden, want wie wil mij als een soort van ‘noodzakelijk kwaad’ graag terug zien denk ik dan.

Gelukkig zijn er wel een hoop mensen die dit tegen mij zeggen, waarop ik dan snel reageer: “ja dat is goed, maar dan wel met wat leuks. Op de kermis ofzo”. Waarop er meestal wordt geantwoord “ja afgesproken, dan doen we wel even een drankje samen”. En nu is het bijna weer zo ver, de kermis is in aantocht. Voor veel mensen een feest, voor veel mensen een confronterend moment. Maar voor de meesten die heengaan, vrijwel altijd gezellig. Ik, als huidige Beverwijker met een ezelshart, loop er uiteraard ook rond. En mocht ik wat lallig rondlopen, bij voorbaat mijn excuses, maar dat kwam dan vast door alle keren ‘tot ziens’ 😉.

Wijntje op de kist

Donderdag 18 augustus 2022

Wanneer ik door een vriend of bekende gebeld word, op een laat of bijzonder tijdstip, dan betekent dit helaas niet altijd iets positiefs. Zo werd ik vorige week zondagavond gebeld door mijn vriendin Annoeska. Haar vader was net overleden en of ik hen wilde helpen. Met alle liefde natuurlijk en een grote eer.

Annoeska is een enorme levensgenieter. Een feestvierder en echte Bourgondiër, een eigenschap duidelijk geërfd van haar vader. Één ding stond dus vast: er gaat gegeten en gedronken worden na afloop van de uitvaart. Maar in dit geval ook al tijdens de dienst. Want meteen bij binnenkomst zette Annoeska een wijnglas op de kist van haar vader, en toen zij aan de beurt was voor haar speech, vulde ze deze met wijn. Ik was zelf in de veronderstelling dat ze deze dan bij hem zou laten staan, maar niets was minder waar. Ze pakte het glas en proostte op haar vader en nam een grote slok, maakte een grapje en nam weer een slok, en iedere keer dat ze het moeilijk had nam ze er weer een. Er werd smakelijk om gelachen in de zaal, want iedereen wist hoe goed dit bij hen past. Aan het eind van de speech was het glas bijna leeg en zette ze het terug op zijn kist. En met de tranen in haar ogen hoorde ik haar zeggen: “Pap, dit was ons laatste wijntje samen. Dit laatste beetje is voor jou, proost!”

Thanatopraxi

Donderdag 11 augustus 2022

Een paar weken geleden, toen ik de uitvaart van Mevrouw Bosman mocht verzorgen, was het net als nu, prachtig mooi weer. De zon scheen en het was ruim boven de 25 graden. En dit zou ook nog eens de komende dagen zo blijven. Echt fantastisch! ….wanneer je een terrasje gaat pakken of naar het strand kan gaan. Maar voor een opbaring, en dan vooral thuis, zijn deze weersomstandigheden niet echt ideaal.

Mevrouw woonde bij de Reigershoeve in één van de huisjes met tuin en dieren. Haar kamer was helaas niet voorzien van airconditioning, maar mevrouw heeft hier zo ontzettend fijn gewoond dat de familie heel graag wilde dat ze daar bleef.
Ik stelde voor om mevrouw te laten balsemen, Thanatopraxie geheten. Dit is een tijdelijke balseming waarbij het proces voor ongeveer 10 dagen wordt uitgesteld. Er is dan geen koeling meer nodig en het lichaam blijft langer mooi. Ik informeer de familie goed over de voor- en nadelen en ze gaan hiermee akkoord. Ik bel Maike, ‘onze’ thanatopracteur en zij is binnen 2 uur op de Reigershoeve. De behandeling duurde ongeveer 2 uur inclusief het geven van de laatste verzorging. Mevrouw Bosman lag fijn in haar bed en zag er keurig uit, en ondanks de warmte is ze dat ook gebleven. Iets waar de familie zeer blij mee was omdat ze hierdoor echt intensief afscheid hebben kunnen nemen.

The Totem Of Life and Death

Donderdag 4 augustus 2022

Oftewel de Tolad.

“Wat is dat nu weer?” zal u mogelijk denken. Nou, de Tolad is een wandelstok waarmee u de as van een dierbare kunt verstrooien. Met iedere stap die er genomen wordt, geeft u een tikje op de grond waarna er per tik een kleine hoeveelheid as vrijkomt. Een asverstrooiingsmethode die in onze regio met duin, strand en bos zeer bruikbaar is. As is niet milieu belastend. Het is een schone, kalkrijke stof die snel wordt opgenomen door de natuur. Maar dan moet het wel goed verspreid worden. En de Tolad is hier ideaal voor.

Afgelopen voorjaar heeft Thomas bij mij een Tolad gekocht met als doel deze op een mooie zomeravond te gebruiken om de as van zijn moeder uit te gaan strooien. Ik heb bij het verkopen een mooi gesprek met Thomas mogen voeren over zijn moeder, en bij vertrek heb ik hem alvast een mooie dag van verstrooiing toegewenst. Dat klinkt heel vreemd, maar Thomas weet inmiddels heel goed wat ik hiermee bedoelde ;-).

Vorige week, op een mooie zomeravond, was het blijkbaar zover. Want ik kreeg spontaan een appje van Thomas. Hij stuurde mij een aantal foto’s, en vertelde over hoe hij en zijn gezin de kustlijn van Wijk aan Zee hebben belopen, en één voor één met de stok gewandeld hebben. En hoe met iedere stap de as werd neergelegd en daarna met iedere golf weer werd meegenomen door de zee. “Het voelde bijna magisch”, zo omschreef hij het. En toen de Tolad leeg was hebben ze een meegebrachte fles champagne opengetrokken en met elkaar geproost.

Het was voor hen écht een hele mooie dag.

Uitvaartverzorgers slapen niet

Donderdag 28 juli 2022

Ongeveer een half jaartje geleden werd ik tijdens een weekendje weg om 2 uur ‘s nachts wakker gebeld. Iets wat mij als uitvaartverzorgster uiteraard wel vaker gebeurt, dus vreemd stond ik er niet van te kijken. Inmiddels ‘getraind’ ben ik eigenlijk vrijwel direct helder en scherp.

Aan de andere kant van de lijn hoorde ik de stem van een zorgelijke oudere dame, lichtelijk verward en in paniek. Ik verwachtte de opmerking dat er iemand was overleden en dat er hulp nodig was. Maar ik kreeg een hele andere vraag. “Ik heb een taxi nodig, kunt u mij helpen alstublieft?”

Ik legde haar uit dat ze het nummer van de uitvaartverzorging heeft gebeld en niet van de taxi. “Ja dat weet ik mevrouw, maar ik wist niet wat ik anders moest” legde ze me uit. Ze is 82 jaar en is in de veronderstelling dat ze een taxi nodig heeft. Er is geen Gouden Gids of Telefoonboek meer en met internet kon ze niet omgaan. Toen ze in het lokale krantje ging zoeken naar een taxi en deze niet kon vinden kwam ze wel mijn telefoonnummer tegen; 24/7 / dag en nacht bereikbaar. Díé kon ze dus wel bellen en raadplegen, want die slapen dus nooit ;-). En daarbij zag ik er vriendelijk uit op de foto, zei ze. En samen lachen we hierom.

Ik heb naar haar verhaal geluisterd en haar kunnen geruststellen waarna voor haar een taxi niet meer nodig was. Ik ben weer terug mijn bed ingedoken maar heb door de adrenaline nog lang naar het plafond liggen staren.

Uitvaartverzorgsters slapen immers niet 😉

Meneer Thöne

Donderdag 21 juli 2022

Meestal schrijf ik op deze plek over uitvaartmomenten die mij raken, vandaag wil ik deze plek gebruiken om te schrijven over een persoon die mij geraakt heeft.

Op mijn 19e ben ik begonnen met ondernemen. Samen met mijn moeder betrokken we met ‘t Feestwinkeltje het pand van de voormalige platenzaak De Weijer in de Nieuwstraat in Beverwijk. Meneer Thöne was de verhuurder en tevens goede kennis van mijn moeder. Altijd ondernemer geweest, een groot inspirator en creator.
Hij heeft mij al op jonge leeftijd gestimuleerd om te ondernemen, te netwerken, om naar voren te stappen en op de barricade te gaan staan wanneer nodig.
Daar waar anderen van zijn generatie in mijn leeftijdsgenoten misschien ‘snotneuzen’ zagen, zag hij ons juist als de toekomst. En ik weet dat hij zo veel meer mensen heeft geïnspireerd.

Afgelopen maandag heb ik de eer gehad om het afscheid van meneer Thöne te mogen begeleiden. Twee weken na zijn 90e verjaardag is hij overleden.

De gesprekken zullen er vanaf nu niet meer zijn, maar zijn adviezen en wijze raad zal ik mij altijd blijven herinneren.

Vóórlopen voor de shovel

Donderdag 14 juli 2022

Een mooi traditie binnen de uitvaart is voorlopen voor de rouwwagen. Iets wat je uit eerbetoon voor de overledene doet. Meestal bij vertrek en aankomst van de opbaar en/of uitvaartlocatie, en bijvoorbeeld wanneer het woonhuis of andere bijzondere locatie gepasseerd wordt. Soms door een grote erehaag van mensen, soms wanneer ik alleen ben met enkel de rouwwagenchauffeur en de overledene. Het voelt voor mij altijd bijzonder eervol om dit te mogen doen.

Ik heb al voor vele verschillende voertuigen mogen lopen. Natuurlijk de traditionele rouwwagens in verschillende kleuren of de Uitvaartbus, maar ook eigen vervoersmiddelen zoals een oude Volvo Station, een grote Dodge RAM, een dierenambulance welke we hadden omgetoverd tot rouwwagen of het meest bijzondere voertuig: een shovel op het strand.

Na het overlijden van Johanna in een strandhuisje in Wijk aan Zee, moest haar lichaam van het strand worden overgebracht naar één van de rouwkamers hier op de Maerelaan. Het strand is natuurlijk een plek waar wij met onze reguliere wagen niet geheel kunnen komen. We hebben dus de hulp van ‘het strand’ in geschakeld en zij kwamen met de suggestie van de shovel. In eerste instantie voelde dit even vreemd voor de familie, maar waarna de broer al snel reageerde: “Johanna zou dit helemaal gewéldig hebben gevonden”.

En zo werd Johanna vanuit haar ligstoel, overgelegd op onze brancard en liefdevol door haar familie toegedekt, waarna zij weer in de schep van de shovel werd neergelegd. Er was nog ruimte over, dus haar broer en zus gingen bij haar zitten aan de voorkant, bungelend met hun benen over de rand en een grote glimlach op hun gezicht. En zo vertrokken we vanaf het strand, ik voorlopend en achter mij het zware gebrom van de shovel en het prachtige plaatje van een broer en twee zussen tijdens hun laatste strandrit samen.

Soms lopen de dingen even anders dan dat we gewend zijn, maar hoe mooi kan dit dan evengoed zijn!

Feiten en fabels

Donderdag 7 juli 2022

Ik heb ze allemaal weleens voorbij horen komen: de feiten en fabels over de uitvaart. En dan voornamelijk de fabels natuurlijk. Sommige kan ik wel begrijpen en moet ik dan om grinniken. Zoals dat haren of nagels nog doorgroeien na overlijden (wat een fabel is). Maar van sommige kan ik ook weer heel erg verdrietig worden. Want wanneer men echt dit soort fabels gelooft, kan er heel veel angst ontstaan waardoor je veel van de schoonheid weer mis kan lopen.

Zo vroeg ik laatst aan Karin of zij wilde helpen bij het geven van de laatste verzorging van haar moeder. Een kleine tere vrouw van bijna 90 jaar. Karin heeft haar de laatste jaren veel geholpen en verzorgd, dus mogelijk zou deze laatste verzorging de cirkel voor haar rond kunnen maken. Dus ik stelde haar die vraag. Haar ogen werden groot en ze deinsde zelfs een beetje achteruit en zei duidelijk ‘Nee! Want jullie breken dan haar botten toch, om haar aan te kunnen kleden? En daar hoef ik niet bij te zijn.’ Eigenlijk schrik ik van haar reactie, want waarom zou ze zoiets nou denken?! Ik probeer haar direct gerust te stellen en uit te leggen dat wij uiteraard geen botten breken. Maar dat waar dit ‘broodje aap’ verhaal vandaan komt, meer met het opheffen van de lijkstijfheid te maken heeft, de rigor mortis. En dat hier soms even wat kracht voor nodig is om de spieren dan weer soepeler te maken. Maar dat wij nimmer iets forceren, laat staan breken. Wij noemen het vaak een beetje ‘fysiotherapie’ geven voor het aankleden. De verzuring verdwijnt dan weer uit de spieren waarna men weer wat soepeler wordt en het kleden gewoon normaal kan plaatsvinden.

Karin was gerustgesteld en is ons gaan helpen. Ik zette zachtjes een muziekje aan, deed de kaarsjes aan en onderwijl kletsten we wat met elkaar. En de verzorging verliep eigenlijk heel natuurlijk. En na afloop zei ze “ik ben zó blij dat ik dit gedaan heb, dank je wel dat je mij hebt overtuigd.”

Wi Kan Doe

Donderdag 30 juni 2022

Vorige week schreef ik over de Surinaamse Wi Kan Doe dragers tijdens een uitvaart en hoe zij samen in de kerk aan het zingen waren. Deze week wil ik jullie meenemen in het ‘feest’ wat buiten plaatsvond. Want een feestje was het wel, hoe gek dit ook klinkt.

Want eenmaal de overledene naar buiten gedragen, ging het diepe zingen over in de ritmische klanken van de instrumenten en veranderde het rustige dragen in dansen en swingen. De kist werd op de baar geplaatst en de baar weer op de schouders genomen door de heren. En ze gingen het hele plein over, dansten heen en weer, draaiden rondjes en bukten gelijktijdig door de knieën. Ondertussen hoorde je het vrolijke geluid van de drummers, trombone en trompet spelen. De familie stond aan de zijkant te kijken waarbij sommige dansten, klapten of met de hoed zwaaiden. Ik betrapte mezelf erop dat ik zelf ook niet stil kon staan en onbewust deinde en klapte ik mee. De hele dansceremonie heeft bij elkaar wel een half uur geduurd en steeds meer mensen kwamen kijken vanaf de markt, en wat was de familie hier trots op om dit te mogen laten zien.
En ik was trots om dit weer voor deze lieve familie te mogen begeleiden. Met hun toestemming heb ik dan ook een kort filmpje van dit ritueel op de social media van Wanmaker Uitvaart mogen plaatsen, voor een ieder dit graag een keer wil zien.

De Wi Kan Doe dragers zijn overigens voor iedereen in te huren die graag met een knaller weggedragen wil worden.

Een dag met een gouden randje

Donderdag 23 juni 2022

Een uitvaart, afscheid nemen, tradities en rituelen rondom afscheid bevatten zóveel schoonheid in mijn beleving. Tuurlijk is het verdrietig, pijnlijk en zwaar. Maar het heeft ook zoveel moois in zich. Zwarte tijden maar vaak met hele mooie gouden randjes. En afgelopen vrijdag was zo’n dag met een dubbel gouden randje.

Net als 3 jaar geleden mocht ik voor een hele lieve Surinaamse familie een afscheid verzorgen. En bij hen wordt het afscheid gevierd samen met echte Surinaamse Wi kan doe-dragers. Mannen met zwart-witte pakken met paarse accenten en zwarte leren hoedjes. Bestaande uit 6 dragers en een voorman die allen prachtig kunnen zingen en dansen en 6 muzikanten die alles live begeleiden.

Na afloop van de kerkdienst mag ik ze uitnodigen om door het middenpad naar voren te gaan, en via het zijpad loop ik met ze mee. De eerste 10 minuten staan ze om haar kist waar ze zingen vanuit hun ziel. Althans, zo voelt het. Hun samenzang galmt door onze prachtige Laurentiuskerk en met kippenvel op mijn armen sta ik hiernaar te kijken. Ik wil dit moment bewaren en ik wil een filmpje maken, maar mijn voeten zijn versmolten met de kerkvloer en ik ga op in het moment.

Ik kijk naar de familie naast mij, in kleurrijke kleding, arm in arm mee te zingen op de muziek terwijl de tranen over hun wangen rollen. Wat is dit mooi, een echt gouden randje.

Volgende week vertel ik meer hierover.

Hij begon te glunderen bij het vertellen

Donderdag 16 juni 2022

Vorige maand ontmoette ik Ger nadat zijn vrouw was overleden. In de gesprekken en dagen die volgden leren Ger en ik elkaar wat beter kennen. Zijn vrouw is 2 jaar geleden in het verzorgingshuis komen te wonen, dus het zelfstandig zijn was hij inmiddels wel gewend. Hij kookte keurig elke avond zijn prakkie en keek op tv de programma’s die híj́ leuk vond. Een bijkomend voordeel, zo grapte hij. Maar het alleen zijn, dát wende niet. Hij bezocht zijn vrouw Dinie dan ook bijna dagelijks in het verzorgingshuis. Een vaste routine waarmee hij zijn dagen doorkwam. Ook al kon hij al lange tijd geen gewoon gesprek meer met haar voeren, hij kwam er graag. Nam dan boodschapjes voor haar mee, las boekjes aan haar voor en ze keken samen tv, naar háár favoriete programma’s. Totdat hij weer naar zijn eigen huis toe ging en Dinie daar weer moest achterlaten. 2 Jaar lang heeft hij dit volgehouden, door weer en wind. En nu is de dag gekomen dat hij haar helemaal moet loslaten. Ook voor die laatste paar uurtjes per dag. En het valt hem zwaar.

Ik vroeg aan hem of hij nog wat wilde vertellen tijdens de uitvaart. “Ik zou niet weten wat? De laatste jaren waren alleen maar verdriet en ellende” zei hij wat teneergeslagen. Waarop ik vroeg “hoe hebben jullie elkaar eigenlijk ontmoet?”. Hij lichtte helemaal op en begon te glunderen, en vol passie vertelde hij over hun ontmoeting en hun liefdesverhaal. Toen hij klaar was zei ik: “en dát is nou precies wat je moet vertellen Ger.” En dat heeft hij dan ook prachtig gedaan.❤️

al drie jaar onderin de kast

Donderdag 9 juni 2022

Naast mijn werk als uitvaartverzorgster en de twee afscheidskamers die ik verhuur, heb ik in het pand aan de Maerelaan ook een uitvaartwinkel waar ik o.a. urnen en assieraden verkoop.

Hoewel er op internet genoeg te vinden is, merk je dat men het toch fijn vindt om iets in het echt even te zien en vast te houden. Maar bovenal het fijn vinden om er weer even mee bezig te zijn en er over te praten. Soms vrij direct na het overlijden, soms pas weken, maanden of jaren later.

Zo ontmoette ik ook Petra, waarbij zij de as van haar moeder al 3 jaar onderin de kast had staan. Ze was er nog niet aan toe om het te verstrooien maar wilde de as ook niet prominent in de woonkamer. De kast was even een tussentijdse oplossing, maar heeft wel 3 jaar lang als ‘druk’ op haar schouders gelegen. En toen, op een vrijdagmiddag tijdens haar vaste rondje markt, stapte ze na wéér een keer twijfelen toch eindelijk een keer naar binnen. Een enorme drempel voor haar, en ze begon dan ook meteen te huilen. Ze vond het stom van zichzelf, want het was tenslotte “al” 3 jaar geleden.

We drinken een kopje thee en praten met elkaar en ze voelt zich direct opgelucht. Ze kiest een urntje uit één van onze vitrines en we maken een nieuwe afspraak om het urntje te komen vullen.

Twee weken later komt Petra weer naar binnen stappen, maar dit keer opgewekt en met een bos pioenrozen in haar handen. Ze omschrijft hoe er een ‘last’ van haar schouders is gevallen, en hoe blij ze is met het mooie plekje voor haar moeder in haar kamer. Ze bedankt ons voor ons luisterend oor en voor de adviezen. En we krijgen de mooie bos pioenrozen in onze handen geduwd. Wat heb ik toch mooi en dankbaar werk.

Willen jullie beschuit met muisjes?

Donderdag 2 juni 2022

Een stilgeboren kindje is iets wat helaas regelmatig voorkomt. Veel verdriet komt hier dan bij kijken. Want vanaf het moment dat de zwangerschapstest positief is, wordt er vaak al van een kindje gehouden.

Een uitvaart is verplicht als je baby na meer dan 24 weken zwangerschap overlijdt. Komt je kindje eerder dan 24 weken levenloos ter wereld? Dan mag je zelf kiezen of je een uitvaartceremonie wil houden.

Nog niet zo lang geleden werd mij gevraagd of ik de uitvaart van Baby Sanne wilde verzorgen, die een paar dagen later met 27 weken stilgeboren zou worden. Een verdrietig maar helder gesprek met de toekomstige ouders volgde. Ik legde hen uit wat de watermethode was, vertelde over Stichting Stil en de foto’s die na de geboorte gemaakt kunnen worden en we kiezen samen een prachtig gehaakt mandje uit voor haar uitvaart. Ook vraag ik of ze beschuit met muisjes willen op het afscheid. De moeder kijkt mij vol schrik en verbazing aan waarop ik zeg: “maar jullie hebben toch ook een kindje gekregen? Tuurlijk nemen we dan afscheid van haar, maar we vieren toch ook haar geboorte en dat jullie ouders zijn geworden? Daar horen dan beschuit met muisjes bij. ” Waarop de moeder begint te snikken en heel hard ‘ja’ roept. Beschuit met muisjes it is ;-).

Op de dag na de geboorte van Sanne verander ik een van mijn afscheidskamers om tot een ‘baby’kamer. Ik hang het hemeltje van mijn eigen kinderen aan het plafond, leg overal knuffels neer, bloemetjes, kleedjes, rubber eendjes, een ballon, schilderijtjes en zet een speeldoosmuziekje op. Ik haal Sanne op bij het ziekenhuis en leg haar voorzichtig in de waterschaal neer. Ze is echt prachtig! Klein maar compleet.

Haar ouders komen afscheid nemen en even later ook de grootouders. Ze zijn er de hele middag. En bij iedere gast die binnenkomt vraag ik: “wil je een beschuitje met muisjes?”

Net als een bruiloft, maar dan snel

Donderdag 26 mei 2022

Fouten maken is menselijk, dat weten we allemaal. En toch vinden we het vreselijk als het onszelf overkomt. En in de uitvaart is dat misschien nog wel erger. Je kan een afscheid namelijk niet meer overdoen. En dit geeft een enorme druk, vooral i.c.m. alle verschillende emoties die er bij komen kijken.

En dan heb ik het nog niet over de tijdsdruk gehad. Voor het organiseren van een bruiloft trekken we vaak een heel jaar uit, maar voor een afscheid gemiddeld maar 5 dagen. En wat er geregeld moet worden is best wel vergelijkbaar: van het kiezen van een locatie, uitzoeken van kleding en bloemen, documenten regelen, catering bestellen, een gastenlijst samenstellen en uitnodigingskaarten versturen, muziek bepalen tot het regelen van vervoer. Het moet allemaal gebeuren. En snel.

Families hebben soms niet eens tijd om écht stil te staan bij het afscheid nemen. En wat er dan soms ook nog bij komt is het moeten leeghalen van de kamer in het verzorgingshuis. Ook binnen enkele dagen na het overlijden. Kortom, de tijd rondom een uitvaart is niet alleen emotioneel maar ook hectisch en stressvol. Praat er daarom, vooral vooraf, goed over met elkaar.

Nog altijd praat ik tegen ze

Donderdag 19 mei 2022

Het is nu bijna 14 jaar geleden dat ik de uitvaartbranche binnenstapte. Ik was toen net 26 jaar en begon als algemeen medewerker bij Crematorium Westerveld in Driehuis. Een van de taken die ik kreeg was rouwkamer medewerker. En via deze weg kwam ik dan ook voor het eerst echt in contact met de overledenen. Ik kan mij nog goed herinneren hoe indrukwekkend deze periode was, maar ik heb het wel altijd al bijzonder en eervol gevonden. Ik betrapte mezelf er ook al vrij snel op dat ik tegen de overledene begon te praten. En vooral de eerste keer staat mij nog goed bij. Het was een jongen van mijn eigen leeftijd die was verongelukt met de motor. “Jeetje jongen, wat is er toch gebeurd? Wat heb je toch gedaan? Ik zal goed voor je bloemen zorgen. Zal ik deze hier zetten?….” Een beetje mompelend deed ik dit natuurlijk wel want ik vond mezelf wel een beetje gek, maar nu, inmiddels 14 jaar later, doe ik het eigenlijk nog steeds. Wanneer ik ‘s morgens de controle kom verzorgen: “goedemorgen mevrouw Smit, ik kom even bij u kijken hoor”. Of tijdens het geven van de laatste verzorging “We gaan u even draaien hoor meneer de Ruijter, anders komen we er niet bij”. Ook bij het geven van de allerlaatste groet na afloop van de uitvaartdienst zeg ik altijd iets tegen ze in mijn hoofd: “Bedankt Nelly dat ik dit voor je heb mogen doen. Ik wens je een goede reis.”

Voor sommigen mensen is dit misschien een beetje vreemd, maar mij geeft het een goed gevoel.

Met de keu in de lucht

Donderdag 12 mei 2022

Hoewel ik nog steeds fan ben van de ‘traditionele’ uitvaart in een aula van een begraafplaats of crematorium, hou ik stiekem nog meer van een afscheid op een alternatieve locatie. Van de huiskamer tot het verenigingsgebouw, of zoals bij het afscheid van Cor; in de kroeg.

De familie van Cor was heel duidelijk, geen uitvaart-poespas. Ze wilden het liefst een ‘feestje’ in Cor zijn stamkroeg Café Dam, met zijn kist naast het biljart waar hij thuis hoorde. Cor zijn favoriete muziek op de achtergrond, kletsen en bier drinken met elkaar. En dus zo geschiede. Het was 3 uur lang een komen en gaan van mensen, en ondanks de vele tranen die er regelmatig vloeiden was het wel echt een ‘feestje’ geworden. Cor zijn afscheidsfeestje, op een manier wat bij hem past. Er werden grapjes gemaakt, af en toe wat door de microfoon gezegd, een klap op zijn kist gegeven met de woorden ‘hè Cor’ en een biertje op zijn kist gezet en met hem geproost.

En na de afgesproken 3 uur sloten we af en werd Cor door zijn zoon, broers en vrienden naar buiten begeleid. Daar stond een erehaag voor hem klaar, waarbij zijn maten van de biljart met de keu omhoog stonden. Een mooier en eervoller plaatje is er gewoon niet.

Zijn familie hebben hem, zonder uitvaart-poespas, naar zijn laatste rustplaats gebracht waarna er weer een paar zijn teruggegaan naar de kroeg. Het is nog een late avond geworden ;-), zo heb ik mij laten vertellen.

ik heb mijn les geleerd

Donderdag 5 mei 2022

Afgelopen zaterdag mocht ik de uitvaart verzorgen van Bianca. Bianca heeft in een leven met uitdagingen en beperkingen uiteindelijk op 57 jarige leeftijd het leven uiteindelijk moeten verlaten door kanker.

Ze had een sterke band met haar bijna 80 jarige vader Eddy en zijn vrouw Anneke. Ik heb deze bijzondere mensen een paar weken voor haar overlijden al mogen ontmoeten. Toen vertelden ze mij al “Bianca gaat zelf een film inspreken voor op haar crematie”.

Natuurlijk weet ik van dit bestaan af, maar in mijn 13 jaar in de uitvaartbranche heb ik dit nog nooit op deze wijze meegemaakt. Ik was dan ook erg benieuwd!

En afgelopen zaterdag was het dan zo ver, Bianca’s afscheid. En als laatste spreker; Bianca zelf. Op de 4 schermen in zaal verschijnt het beeld van Bianca, liggend in haar bed. Ze vertelt over de mensen in de zaal en wat deze voor haar hebben betekent. Dan sluit ze af en eindigt met de woorden “Dank jullie wel dat jullie in mijn leven waren. Ik hou van jullie. En neem nog een borrel op me”. Dit is mijn cue dat ik mag afsluiten en de borrel aan mag gaan kondigen. Ik loop naar voren naar de microfoon, maar ik krijg geen woord uit mijn keel en ik voel de tranen in mijn ogen branden… Gelukkig lukt het me snel om mij te herpakken en zet de afsluiting voort. Na afloop heb ik het schaamrood op mijn kaken staan maar de familie is gelukkig niets dan ontroerd door mijn reactie, wat voor mij een grote geruststelling is.

Zo heb ik uit deze ervaring weer 2 waardevolle lessen mogen halen. Allereerst, dat ik mij niet hoef te verontschuldigen voor mijn menselijke kant ondanks dat ik ‘professional’ ben. En ten tweede dat er na zo’n soort film vanaf nu áltijd en eerst een muziekstuk wordt ingezet 😉.

wanmaker-uitvaart-voorhartenziel-vrijmibo

Nazorg

Donderdag 28 april 2022

We hebben het in de uitvaart vaak over ‘nazorg’ leveren. Maar wat is nazorg nou eigenlijk? En deze vraag geldt natuurlijk niet alleen voor mij als uitvaartverzorgster, maar voor iedereen die iemand kent die met rouw en verlies te maken heeft.

Nazorg is heel divers, en komt in vele vormen. Natuurlijk is het ‘gewoon’ dat luisterende oor tijdens een kopje thee, of het voeren van diepe gesprekken met een professional. Maar het zit in heel veel meer kleine hoekjes. Bijvoorbeeld dat extra portie eten koken voor de buurman die zijn vrouw verloren heeft. Je collega helpen bij de administratie omdat haar man dat altijd deed. Even het gras maaien voor je moeder omdat je vader het niet meer kan. Of een vriend uitleggen hoe de wasmachine werkt want dat deed zijn vrouw altijd. Maar ook met je vriendin meegaan naar een eerstvolgende uitvaart nadat zij vorig jaar haar moeder verloren verloren heeft, is nazorg.

Voor mij als uitvaartverzorgster probeer ik nazorg te leveren door te luisteren en er voor de mensen te zijn wanneer dit gewenst is. Men mag mij ook na de uitvaart nog altijd te allen tijden appen, bellen of een bakkie koffie komen doen. Tijdens onze gesprekken kijk ik waar de behoeftes liggen en probeer ik, indien nodig, mensen met elkaar te verbinden.

Zo is destijds ook het idee voor de ‘Vrijmibo voor hart en ziel’ ontstaan. Een vrijdagmiddagborrel op iedere laatste vrijdag van de maand van 16 tot 18 uur bij mij op de Maerelaan 6 in Heemskerk. Een plek waar gelijkgestemden onder laagdrempelige omstandigheden samen kunnen komen en deze met elkaar te verbinden. Immers; gedeelde smart is halve smart. In het eerste uur praten we dan met elkaar over verschillende onderwerpen, zo is komende vrijdag 29 april het onderwerp ‘muziek’. En is het 2e uur voor het gezellige kletsen met elkaar tijdens een hapje en drankje.

Bent u of kent u iemand ‘in rouw’, wees van harte welkom. Opgeven is niet nodig, wel prettig. Whatsapp: 06-47266745

uitvaartondernemer_heemskerk_noordholland

Knocking on heavens door

Donderdag 21 april 2022

Ik vind zelf dat muziek een van de belangrijkste elementen is op een uitvaart, of dit in ieder geval kan zijn. Ik hou van alle stijlen op een uitvaart, van klassiek tot keiharde rock. Als het maar bij de overledene en de familie past. Wanneer het gepast is mag hij van mij ook nét even dat tikkeltje harder. Ook live muziek op een uitvaart vind ik echt prachtig en kan echt voor kippenvel zorgen.

Ik vind het ook mooi om het juist te timen, bijvoorbeeld bij het sluiten of het dalen van de kist. Of zoals in het geval bij Henk, bij het uitrijden uit de afscheidskamer van Crematiecentrum Westerhout in Beverwijk. Deze afscheidsruimte is afgesloten met hele hoge en grote ‘staldeuren’. We zijn hier in een intiem gezelschap aanwezig voor het afscheid van Henk. Het laatste nummer wat we beluisteren is “knocking on heavens door” van Guns N’ Roses, en ook deze zet ik nét even dat tikkeltje harder. Bij 2.58 min begint de gitaarsolo en loop ik samen met mijn moeder naar de grote zware deuren. Gelijktijdig en op de maat van de muziek openen we deze waarna we de kist langzaam wegrijden richting de ovenruimte. De deuren worden achter ons gesloten en ik hoor hoe de laatste klanken van het nummer door de ruimte heen schallen terwijl de familie arm in arm met elkaar staan en elkander troosten. Kippenvel loopt over mijn armen. Dit is nu precies wat muziek met je kan doen.

Mag het niet naast elkaar bestaan?

Donderdag 14 april 2022

Afgelopen zondag belde ze me even, gewoon om te vragen hoe het met mij gaat en te vertellen hoe het met haar gaat. Bijna een jaar geleden heb ik de uitvaart van haar man mogen verzorgen. Veel verdriet heb ik lange tijd bij haar gezien. Verdriet om het verlies van haar grote liefde. En nu, bijna een jaar later, heb ik weer een blije vrouw aan de telefoon die nieuwe liefde heeft mogen vinden. Maar deze vrouw is ook nog steeds volledig in rouw….En dit is heel verwarrend. Vooral voor haar omgeving, en het levert dan ook vele wisselende reacties op. Van “wat ontzettend fijn voor je” tot de pijnlijke “zo snel al, ik wist niet dat je er al zo snel overheen kan zijn. Dat zou bij mij niet gebeuren hoor”. Maar betekent dit nu dan ook dat ze over het verlies van haar grote liefde heen is? Of mag en kan het naast elkaar bestaan? Kan het zijn dat je én rouwt om het verlies van je man én ondertussen ook blij wordt van een nieuwe man in je leven waar je ook weer echte liefde voor begint te voelen?

Zo weet ik ook nog goed hoe ik 3 jaar geleden de uitvaart van een klein meisje heb mogen verzorgen, en de ouders 2 weken na haar uitvaart erachter kwamen dat ze opnieuw zwanger waren. Ook zij leefden in tegenstrijd, blijdschap om de komst van het nieuwe leven naast het verdriet en de pijn van het verliezen van hun oudste kind. Maar het kan naast elkaar bestaan, ook zij hebben dat laten zien. En het heeft zelfs tot troost mogen zijn, hoewel ook dat soms een innerlijke strijd opleverde en tot op de dag van vandaag eigenlijk nog altijd doet. Geen verhaal, geen mens, geen gevoel is gelijk en iedereen gaat er op zijn eigen manier mee om. Laten we hierin proberen elkaar zoveel mogelijk te steunen zonder te oordelen. Want: het kan echt naast elkaar bestaan.

Zijn oerkreet ging door merg en been

Donderdag 7 april 2022

Er zijn velen verschillende soorten uitvaart-meldingen. Bijvoorbeeld meldingen bij ziek zijn of een melding van een plotseling overlijden van iemand die nog volop in het leven staat. Uit het leven gerukt door een ongeval of door bijvoorbeeld een hartstilstand. Deze uitvaarten zijn vaak ‘anders’. De families zijn meestal in shock en daardoor in de eerste periode mentaal niet echt bereikbaar.

Zo ook de melding van 2 weken geleden. Op een ochtend gaat mijn telefoon en ik hoor hoe de echtgenoot worstelt met het uitbrengen van zijn woorden. Het is de eerste keer dat hij het zelf hardop moet zeggen dat zijn vrouw is overleden. En hij krijgt het nauwelijks over zijn lippen. Hij begint te huilen en ik hoor een oerkreet die echt door merg en been gaat. Ik kan niets anders doen dan wachten en luisteren, totdat hij weer kan praten. Mijn hart breekt…

De eerste dag concentreren we ons alleen op het verzorgen en opbaren van zijn vrouw, zodat hij en zijn gezin zich bezig kunnen houden met het informeren, opvangen en troosten van familie en vrienden. Pas de volgende middag kom ik terug voor de eerste vragen rondom de uitvaart. Een hele intensieve week volgt waarbij ik de familie van heel dichtbij mag bijstaan. Het afscheid was verdrietig maar mooi. Na afloop krijg ik dikke knuffels van de familie.

Over een maandje zien we elkaar waarschijnlijk weer en praten we na, maar voor nu laat ik ze met moeite ‘weer los’.

Asverstrooiing per vliegtuig

Donderdag 31 maart 2022

Vorige week vertelde ik over het afscheid van Corry, gehouden afgelopen december op het strand. De reden waarom ik er ‘nu pas’ over schreef is een stukje geplande timing. Dit omdat ik wist wat er afgelopen vrijdag ging gebeuren, namelijk de verstrooiing van haar as boven zee per vliegtuig. Zelf heb ik dit ook nog nooit meegemaakt dus ik vraag aan de familie of het ok is als ik ook kom kijken, en op afgesproken tijdstip ben ik samen met mijn zus een beetje achteraf op het strand aanwezig. ‘s Morgens heeft de familie nog contact met Sebastiaan van Aqua-Omega wie deze verstrooiing gaat verzorgen. Hij geeft het tijdstip door en bespreekt nogmaals de exacte locatie van de verstrooiing. Ongeveer een uur voor aanvang deelt hij zijn live locatie met ons. Langzaam zien wij hem op ons scherm dichterbij komen totdat we hem in het echt beginnen te horen. Dan gaan onze ogen weg van het scherm en kijken we naar de lucht. Wat een prachtig aangezicht op deze zonnige dag, met de wetenschap van wat er gaat gebeuren. Het vliegtuig zoekt de familie op die op de afgesproken plek staan, aan de kustlijn voor de Sunsea bar. Hij vliegt niet 1 maar 7 rondjes om hen heen, hij seint met zijn lichten en ‘zwaait’ met zijn vleugels. In de een-na laatste ronde zien we hoe Corry haar as wordt vrijgelaten. Een prachtige witte stofwolk boven de zee zien we langzaam naar beneden dwarrelen. In de laatste ronde seint het vliegtuig nog een keer en de familie zwaait hem na.

Dit was niet zomaar een asverstrooiing, dit was een echt afscheid. De cirkel is nu rond, Corry is weer op het strand waar ze zich zo ﬁjn voelde.

Afscheid op het strand

Donderdag 24 maart 2022

Het is alweer een paar maanden geleden dat Corry mij belde en vertelde dat ze niet lang meer te leven had. Ze wilde graag met haar broer, schoonzus en mij haar toekomstige uitvaart bespreken. Zo kwam ik op een avond bij haar thuis en ontving Corry mij helemaal opgedirkt in haar rode leren stoel. Ondanks dat ik duidelijk kon zien dat ze ziek was, was ze vrolijk, sterk en gevat. Een krachtige vrouw die altijd de regie over haar leven heeft gehad en dit ook nu over haar sterven en haar afscheid nam.

We bespreken de mogelijkheid voor de uitvaartceremonie en in eerste instan- tie komen we in het traditionele terecht. Maar dit voelde helemaal niet goed, dit paste helemaal niet bij deze bijzondere vrouw. Ik vraag aan haar “hoe zou je het vinden om het afscheid op het strand te houden ipv in een aula van een crematorium?” En direct hoor ik bij haar de enthousiasme en bij haar broer de opluchting, en met een geëmotioneerde stem hoor ik hem zeggen “wat fijn als dat kan. Ik kijk er namelijk zó erg tegenop om in zo’n aula te zitten”.

En zo geschiede, en lopen we enkele weken later met een intiem gezelschap over het strand. Corry werd in haar mand gedragen door 4 sterke mannen die haar lief hadden terwijl haar kleine neefjes en nichtjes er in pietenpakjes omheen huppelden. Bij de Sunsea bar binnengekomen werden we fantastisch ontvangen en de familie heeft het ervaren als een heel fijn samenzijn met Corry voor de laatste keer in hun midden. We luisterden naar muziek, naar woorden, er werd gegeten en geproost, schelpen gekleurd en op haar mand geplakt.

En na afloop werd Corry nog lang nagezwaaid wanneer zij in de rouwwagen naar het crematorium werd gebracht. Het was “een afscheid met een glimlach”, precies zoals Corry had gewild.

uitvaartje spelen met lego

Donderdag 17 maart 2022

Kleine Tiana van 5 jaar oud kwam afgelopen week de as van haar opa bij mij ophalen. Tiana en ik ‘kennen elkaar’ goed, want een maand geleden heb ik de uitvaart van haar opa mogen verzorgen. Dus bij binnenkomst krijg ik een grote knuffel van haar. Direct daarna doet ze de jas uit en loopt naar het speelhoekje, ze voelt zich hier duidelijk bekend en vertrouwd.

Met haar moeder drink ik een kopje thee en hebben we het over het afscheid, de uitvaart en hoe het met hen is vergaan de afgelopen maand. Ze vertelde mij over hoe Tiana de afgelopen weken elke avond voor het slapen gaan, het over opa heeft gehad en over dat opa nu dood is. Op een van die avonden vroeg ze: “maar mama, wanneer is opa nou in stukjes gezaagd?”. Haar moeder schrok, want ze hadden toch goed uitgelegd dat opa was gecremeerd en dus verbrand in de oven en niet in stukjes was gezaagd. “Ja” zei Tiana “maar de kist van opa past toch helemaal niet in de oven, dus moeten ze hem toch in stukjes hebben gezaagd?” Terwijl ze mij dit vertelt kijken wij elkaar aan en samen beginnen we hier een beetje om te gniffelen en Tiana steekt meteen haar koppie om de hoek. Inmiddels begreep ze goed hoe het in elkaar zit en dat opa niet in een gewone keukenoven is gecremeerd maar in een speciale oven voor mensen, en dat hij dus niet in stukjes is gezaagd. Ik pak mijn uitvaart-Lego er nog even bij om het nog een keertje te laten zien en samen spelen we er ‘uitvaartje’ mee. Tiana snapt het nu allemaal heel erg goed 😉

Practice what you preach

Donderdag 10 maart 2022

Met mijn werk heb ik natuurlijk dagelijks te maken met de dood. Met afscheid, rouw en verlies. Ik ben mij hierdoor heel bewust van de vergankelijkheid van het leven. Ik geniet hierdoor ook enorm van het leven, en ik spaar herinneringen. Ik maak overal foto’s en ﬁlmpjes van, want je weet maar nooit… Maar, dit gaat dan nooit over mij. Want ik ben jong en gezond, ik leef gezond en ik sport. Dus ik ga niet dood, toch?

Totdat ik afgelopen dinsdagochtend plotseling met de ambulance naar het ziekenhuis werd gebracht met enorme buikpijn, ongeveer 20 uur na een hele kleine standaard ingreep. Toen ging het plots wel over mij… Ze konden niets vinden, maar mijn situatie verslechterde zo snel dat ik toch direct aan de antibiotica moest. Gelukkig sloeg deze aan en knapte ik vrij snel weer op. Vijf dagen heb ik in het ziekenhuis moeten blijven en heb ik veel nagedacht over mijn leven en mijn werk. Over hoe ik anderen altijd adviseer hun uitvaartwensen op te schrijven, maar dit zelf eigenlijk nog nooit gedaan heb, op de muziek na dan.

Komende week zal ik dan ook even met mijn familie om tafel gaan zitten en mijn eigen uitvaartwensenboekje gaan invullen. Ik ga er nog steeds vanuit dat hij pas over 50 jaar nodig zal zijn, maar zoals ik afgelopen week heb mogen ervaren, toch gewoon voor de zekerheid.

Wilt u ook een uitvaartwensenboekje ontvangen? App dan ‘wensenboekje’ samen met uw adres naar 06-47266745.

Kleine uitvaarttrucjes

Vrijdag 4 maart 2022

De uitvaart van Robbert is inmiddels een paar maanden geleden, maar zijn vrouw Sandra spreek ik nog regelmatig. Robbert is overleden aan kanker, die in de laatste fase van zijn leven ook in zijn lever zat. Dit zorgde ervoor dat zijn lichaam geel van kleur was geworden.

Zijn gezin heeft deze verandering relatief langzaam meegemaakt, maar voor mensen die hem een paar dagen of weken niet gezien hebben, was dit mogelijk een grote shock. Toch was er een grote behoefte voor persoonlijk afscheid nemen bij veel mensen, vooral bij zijn collega’s.

Zijn gezin koos ervoor om Robbert bij mij op te baren in een van de 24-uurs kamers waarna ik koos voor kamer ‘bloem’. Een sfeervolle kamer met kunstmatige verlichting. In deze kamer hangt normaal gesproken witte en zachte verlichting. Maar nu bij Robbert heb ik het lampje omgewisseld voor één met warm en gelig licht. Hierdoor zie je niet meer de verkleuring van zijn huid. In zijn kist ziet Robbert er weer uit als zichzelf en is hij makkelijker benaderbaar voor een ieder die daar nog behoefte aan heeft.

Dit ‘uitvaarttrucje’ is mij ongeveer 10 jaar geleden geleerd en heeft in deze situatie heel goed gewerkt. Een klein trucje, met groot resultaat. En Sandra is hier nog altijd dankbaar voor.

https://fb.watch/bm9-njUtpA/

Het was haar tweede thuis

Donderdag 24 februari 2022

Afgelopen week heb ik de uitvaart van Anneke mogen verzorgen. Anneke is 20 jaar van haar leven vrijwilligster geweest bij de Dieren- ambulance. Ze was de spil en de harde schijf van het bedrijf. Alle dagen van de week was ze aanwezig en heeft ze zich voor de dieren en medevrijwilligers ingezet.

Haar 3 zussen namen contact met mij op en deelden met mij haar verhaal. Een van de eerste vragen was “mag ze ook in een Dieren- ambulance in plaats van in een rouwwagen?” eigenlijk nog onder het mom van een grapje. Waarop ik reageerde “ja natuurlijk mag dat, als dat past, dan gaan we daar voor zorgen!”. Met verbazing en blijdschap wordt dit bericht ontvangen.

De volgende dag staat de Dierenambulance bij mij achter, op het moment dat Anneke haar baar gebracht wordt. Voordat wij haar daar in leggen gaan we alvast even passen in de ambulance.

Zo staan we even een tijdje te stuntelen, maar na het schuin leggen op een blok, en het weghalen van een handvat, hebben we het voor elkaar gekregen. Het past!

En hiermee is de grote wens van Anneke in vervulling gegaan en wordt ze op de dag van de uitvaart in de ambulance naar de koffie- kamer van haar werk gebracht waar haar afscheid plaatsvindt. Op de plek waar ze het liefste was, tussen alle mensen en dieren die ze het meeste lief had. Zelfs de papegaai was er even stil van. Na afloop staan alle vrijwilligers in uniform buiten en vormen een erehaag. Met hard applaus rijdt Anneke hierdoor heen. Een heel mooi voorbeeld van wat er allemaal mogelijk is.

De ballon van haar trouwdag hing nog boven haar kist

Donderdag 17 februari 2022

Ik ben een gevoelsmens maar ook een realist. Ik heb een groot vermogen tot relativeren en ik kan voor heel veel dingen begrip op brengen of een oorzaak voor bedenken. Maar soms blijf ik ook in het onverklaarbare achter….

Afgelopen week heb ik de uitvaart mogen begeleiden van Leonie. Leonie is het nichtje van een collega ondernemer waar ik graag mee samenwerk. Deze collega heeft mij gevraagd deze uitvaart te begeleiden omdat het voor haar zelf te emotioneel was. Iets wat ik uiteraard met heel veel liefde doe.

Drie weken geleden was Leonie nog de stralende bruid toen ze trouwde met haar grote liefde Tom, toen al wetende dat ze niet lang meer zou leven. Nu, bijna drie weken later ontmoet ik Tom bij hun thuis, en ook Leonie is daar.

Ze ligt in het midden van de kamer in een open, door haar zelf uitgekozen, zwarte kist. Boven haar kist hangt een heliumballon van hun trouwdag, een hartje met 2 ringen erop. Deze ballon hing eerst in de hoek van de kamer maar is volgens Tom na haar overlijden uit zichzelf boven haar gaan hangen en heeft zich sindsdien niet meer verplaatst.

De dag van onze ontmoeting was het code geel buiten, en ik hoorde de tocht door het huis heen gieren. Ik zit op een stoel en kijk bijna 2 uur lang zo af en toe naar de ballon, maar deze verplaatst zich inderdaad niet. Hij was ook niet zachter geworden zoals deze ballonnen altijd doen. Het verwonderd mij.

Nu zullen hier ongetwijfeld wetenschappelijke redenen zijn waardoor dit gebeurd, maar ik wil stiekem eigenlijk toch wel heel graag geloven in wat anders. Vooral omdat het Tom heel veel troost heeft geboden.

Kunnen we het over iets gezelligers hebben?

Donderdag 10 februari 2022

En nog meer van deze ‘dooddoeners’. Een van de zinnen, gebruikt in de nieuwe reclamecampagne van SIRE, deze week gelanceerd vanuit de overheid: “De dood, praat erover. Niet eroverheen”. En ik ben zóóó blij met deze nieuwe campagne!

Zoals velen misschien al weten of hebben gelezen is het een persoonlijke missie van mij, om afscheid en de dood laagdrempelig en bespreekbaar te maken. De dood en rouw is zo’n groot en belangrijk onderdeel van het leven, maar toch willen velen van ons er nog altijd niet over praten. Dit is ook een van de redenen dat ik in samenwerking met ‘Erfrechtinfo’ en ‘Geld uit de Stenen’ een informatie beurs over Erfrecht en Uitvaart organiseer, om het voor de mensen makkelijk te maken om informatie te krijgen en de drempel lager te maken om het gesprek aan te gaan.

Zo stapte een paar weken geleden meneer Burger spontaan bij mij de winkel binnen, een ‘jonge’ vitale heer van 87 jaar oud, en hij wilde met mij eventjes om tafel. “Ik ben nog láng niet van plan dood te gaan hoor, maar wil het voor de zekerheid wel alvast geregeld hebben”. We drinken een kopje thee en kletsen gezellig over het onderwerp en vullen ondertussen samen zijn uitvaartwensenboekje in. Na afloop zegt hij “ik dacht dat het een heel zwaar gesprek zou zijn, maar ik vond het eigenlijk heel fijn. Ik ben blij dat ik ben geweest.”

Informatiebeurs Erfrecht en Uitvaart
Dinsdag 22 februari van 10.00-21.00 uur Jansheeren te Heemskerk. Non stop presentaties en gratis toegang.

Kijk voor het programma op onze website: www.wanmakeruitvaart.nl

"De reactie van mijn moeder"

Donderdag 3 februari 2022

Vorige week schreef ik een stukje over een jeugdherinnering van mij aan het overlijden van mijn oma zo’n 30 jaar geleden. Deze herinnering heeft ook veel losgemaakt bij mijn moeder, en hierom heb ik haar gevraagd deze week haar perspectief met ons te willen delen.

Toen ik het stukje van Mandy las schrok ik in eerste instantie een beetje. Niet om wat zij vertelde, want dat was mij niet nieuw, maar wel om de herinnering en emoties die dat vervolgens weer bij mij naar boven haalde. Het overlijden van mijn moeder overkwam ook mij/ons zeer plotseling, Mandy was toen 10 en ik ongeveer 40 jaar oud. Hoewel wij nog wel afscheid van haar hebben kunnen nemen in het ziekenhuis, was de eerstvolgende keer dat wij haar weer zagen in het uitvaartcentrum toen ze al gekleed in de kist lag.

Voor mij was het mijn moeder niet meer en de schok was voor ons zo groot dat ik bedacht dit mijn kinderen niet aan te willen doen.

Achteraf, met de kennis van nu, zou ik zoveel dingen anders hebben gedaan. Dan had ik er voor gezorgd dat mijn moeder nog voor haar overlijden in het ziekenhuis was bediend, iets wat voor haar als zeer katholieke vrouw, van zeer grote waarde was geweest. Had ik geholpen bij het geven van de laatste verzorging. Had ik haar haren gekruld, oogschaduw en lippenstift op gedaan, nagels mooi gelakt, haar bril op gezet en een sjaaltje omgedaan om haar opgezette hals te verdoezelen. Ik weet zéker dat ik dan mijn moeder wél had terug gezien en ook mij kinderen de ruimte had gegeven om zelf afscheid van haar te nemen.

Hoewel ik weet dat het een gebrek aan kennis en begeleiding is geweest, voel ik tot op de dag van vandaag nog altijd spijt en schuldgevoel over hoe toen de dingen zijn gegaan. Dit is voor mij een hele grote motivatie om mijn dochter Mandy te helpen in haar werk als uitvaartverzorgster. Omdat ik weet hoe belangrijk het is en hoe het ook zó anders kan!

"In mijn fantasie was ze een monster geworden."

Donderdag 27 januari 2022

Er wordt mij regelmatig advies gevraagd over hoe om te gaan met kinderen en de dood, rouw en uitvaart. Dit zijn vaak vragen waar ik geen standaard ant- woord op kan geven, want iedere ouder kent zijn eigen kind het best. Iedere situatie is anders en ieder mens heeft hier zijn eigen gedachtes en gevoelens over. Wel kan ik hier advies over geven, uit professioneel oogpunt, als moeder van 2 jonge kinderen (7 en 10 jaar) en als ervaringsdeskundige.

Zo kan ik mij namelijk nog heel goed het overlijden van mijn eigen oma herinneren, ik was toen even oud als dat mijn dochter nu is, 10 jaar. Mijn oma overleed heel plotseling na een acute opname in het ziekenhuis. Ik was dol op mijn oma! Ze was een échte, zo een waar we mochten logeren en dan spelletje rummikub speelde, patatjes met kip aten en stiekem tot laat mochten opblijven.

Ik was intens verdrietig na haar plotselinge overlijden en wilde haar zien om afscheid van haar te nemen. Mijn ouders kozen er destijds voor om mij haar niet meer te laten zien, want oma was erg veranderd en het was beter voor mij om haar niet meer te zien. Ik ben er van overtuigd dat mijn ouders het beste met mij voor hadden en mij hebben willen beschermen voor de harde werkelijkheid. En nog altijd heb ik respect voor hun keuze.

Wat er toen alleen wel gebeurde was dat mijn fantasie het had overgenomen. Mijn oma was in mijn hoofd een monster geworden zoals ik in tekenfilmpjes weleens had gezien. Pas in mijn late volwassen leven en in mijn 11 jaar werk als uitvaartverzorgster ben ik gaan realiseren dat dit beeld ver van de werkelijkheid was. Wat zou ik nog graag terug willen naar dat moment van toen en het over doen met de kennis van nu…

Wij hebben als volwassenen vaak de neiging om onze kinderen te beschermen tegen de dood, maar helaas kunnen wij ze niet beschermen, want de dood ís er nu eenmaal. Wat we wel kunnen doen is ze zo goed als mogelijk begeleiden bij de dood. Hoe moeilijk dat ook is.

"Dé perfecte uitvaart."

Donderdag 20 januari 2022

Hiermee zal u mogelijk denken dat ik nu ga vertellen wat in mijn opzicht dé perfecte uitvaart zou zijn. Maar dat is niet aan mij…

Toen ik, nu bijna 11 jaar geleden, begon als uitvaartverzorgster was dit de eerste periode wel mijn streven. Ik wilde dé perfecte uitvaart neerzetten. Maar steevast faalde ik, ongeveer 3 jaar lang haalde ik mijn eigen streven niet. Want er ging/gaat namelijk altijd wel íéts mis rondom een uitvaart. Of het is iets wat ik achteraf an- ders had willen doen, of iets wat tóch mooier of beter had gekund. Ik was nooit tevreden en altijd teleurgesteld in mezelf.

Totdat mijn moeder een keer aan mij vroeg: “maar is de familie ook ontevreden?” Dat kon ik gelukkig met “nee” beantwoorden. “Dan stel je jouw doelen verkeerd” zei ze. Ik moest geen perfecte uitvaart neer willen zetten, maar een tevreden familie!

Sindsdien is mijn zelfvertrouwen enorm gegroeid en ben ik in mijn vak als uitvaartverzorgster krachtiger en tevredener geworden. Want of het nu een afscheid is bij de familie thuis waarbij ze zelf met hun telefoon Spotify bedienen, of het de strak geregisseerde uitvaart in een crematorium of kerk is, overal loopt het wel een keer even anders. Maar iedere uitvaart is nu perfect voor mij. Als de familie maar tevreden is en in liefde kan terugkijken op het afscheid van hún dierbare.

"Hij is weer thuis."

Donderdag 13 januari 2022

Dit klinkt misschien heel gek, maar ik heb vandaag iemand blij gemaakt. Een moeder door haar zoon na 18 jaar weer bij haar thuis te brengen. Althans, zo ervaarde ze het.

Achttien jaar geleden is hij verongelukt en is toen begraven op een mooi plekje bij Eikenhof. Veel troost heeft ze hier gevonden, en vooral de eerste jaren kwam ze er veel. Met veel liefde heeft ze al die jaren zijn plekje verzorgd, plantjes geplant, kaarsen gebrand en bloemen neergelegd. Maar het gevoel was veranderd, en hoewel ze er nog altijd met heel veel liefde kwam, voelde het soms ook als een verplichting om heen te gaan. Zijn plekje moest er immers wel altijd mooi uit blijven zien.

Ze wilde hem nu graag thuis hebben en heeft mij gevraagd hierbij te helpen. Toen ik deze vraag kreeg wist ik nog niet dat ik haar zoon ook gekend heb. Maar na een kort gesprekje viel het kwartje vrij snel en voelde het voor mij als een grote eer om dit te mogen verzorgen.

Op de datum van opgraven heb ik vol verwondering gekeken naar hoe zijn American Football-bal, die nog helemaal voorzien van handtekeningen, volledig intact werd opgegraven. Samen met zijn sieraden en de as heb ik ook deze vandaag aan zijn moeder mogen geven. Toen ik de drempel overstapte keek ze naar wat ik in mijn handen had, en zei met een glimlach tegen mij: “hij is weer thuis”.

"Ome Frank de spontane spreker."

Donderdag 6 januari 2022

Wanneer iemand komt te overlijden heb ik meestal twee grote gesprekken met de nabestaanden. De eerste kort na het overlijden en de tweede na een paar dagen, om het draaiboek voor de uitvaart op te maken. Tijdens dit gesprek stemmen we het programma af op de gereserveerde tijd. Met de ervaring die ik heb gaat dit bijna altijd goed. Maar ik zeg bíjna. Want af en toe is er iemand als ‘ome Frank’ die zich op de dag van de uitvaart bij mij meldt. Hij wil ook graag nog wat zeggen. Ondanks de strakke tijdsplanning wil ik niemand teleurstellen dus overleg ik met de familie. Indien zij akkoord gaan met de wensen van ome Frank benadruk ik hem duidelijk dat hij maximaal 5 minuten kan spreken. “Geen probleem” zegt ome Frank, “ik heb maar een paar steekwoorden opgeschreven”. Dan begint mijn controlefreak-hart al harder te bonzen. En inderdaad, wanneer hij aan de beurt is blijken mijn zorgen gegrond wanneer hij zijn speech begint met; “In 1939 is Elly geboren”. Na 10 minuten word ik onrustig, maar ome Frank helaas nog niet. Wat moet ik doen? Ik begin langzaam wat stapjes naar voren te nemen om zo oogcontact met de familie te krijgen. Gelukkig ziet ome Frank mij ook en pakt dit op als een teken en sluit zijn speech na 13 minuten af. Ik probeer hierna wat tijd in te halen met wat uitvaarttrucjes. Dit lukt aardig, maar we zijn evengoed 7 min te laat de aula uit. Ik help hierom de aulamedewerker met het opruimen van de aula en ik krijg een knipoog bij vertrek. En ik weet dat er geen verlenging aulatijd in rekening wordt gebracht. Nog vol stress en adrenaline, maar oplucht loop ik in de richting van de kofﬁe kamer. De familie is blij en heeft hier allemaal niets van meegekregen en ook ome Frank is tevreden. En zo is dus ook mijn dag weer goed.

Een rouwstoet passeert, hoe heurt het eigenlijk?

Vrijdag 15 oktober 2021

Wanneer ik voor een rouwstoet uitloop erger ik me vaak groen en geel aan wat er gebeurt op straat. Hoe de stoet wordt doorgesneden door een ongeduldige automobilist, we worden ingehaald door een groepje langs scheurende scooters omdat we ‘te langzaam’ rijden of wanneer er geen voorrang wordt verleend op plekken waar het wel zou kunnen of zelfs moeten. We zijn behoorlijk opzichtig met onze raamvlaggetjes, dus opgemerkt worden we wel. Maar we zijn de etiquette zo verleerd dat het niet eens meer tot ons doordringt dat we even stil kunnen staan en voorrang mogen verlenen.

Maar heel af en toe, word ik ook weer heel aangenaam verrast. Zie ik plots hoe een rij met fietsers stilstaan en afstappen. Zet een jonge gozer de motor van z’n brommer uit en neemt zijn helm in zijn handen, zie ik hoe een moeder aan haar kindjes uitlegt dan ze even stil moeten zijn en wordt er midden op de rotonde stilgestaan zodat de hele stoer voor kan gaan en bij elkaar kan blijven.

Vaak met dat soort momenten hoor ik aan het eind van de rit van de nabestaanden in de auto: “Zagen jullie dat? Wat was dat mooi he. Ik had de tranen in mijn ogen staan.”

Bij een overlijden kunt u ons dag en nacht bellen

0251 254135